सामग्री में जाएं

बड़े भाषा मॉडल डेटा कैसे सीखते और याद रखते हैं?

बड़े भाषा मॉडल (एलएलएम) के सीखने और मान्यता तंत्र में तल्लीन करें, ठीक उसी तरह जैसे बच्चे सीखते हैं। भविष्य में स्मार्ट एआई विकास पर नज़र रखना

 จินตนาการว่าเรากำลังสอนเด็กน้อยคนหนึ่งเกี่ยวกับโลกรอบตัว เมื่อเราชี้ไปที่แอปเปิ้ลและบอกเด็กว่า "นี่คือแอปเปิ้ล"
เด็กจะค่อยๆ เรียนรู้ ว่ามันคือ แอปเปิ้ล แต่ถ้าเด็กคนนั้นไม่ได้เห็นแอปเปิ้ลนานๆ เค้าก็อาจจะลืมได้

การเรียนรู้ของโมเดลภาษาขนาดใหญ่ (LLMs) ที่เราใช้ใน AI ทุกวันนี้ ก็เป็นแบบนี้เช่นกันครับ

มีงานวิจัยอันนึงเผยกลไกการเรียนรู้และการลืมของโมเดลภาษาเหล่านี้ ช่วยให้เราพัฒนา AI ที่ฉลาดขึ้นในอนาคต

ลองมาดูรายละเอียดเพิ่มเติมกันครับ


โมเดลภาษาเรียนรู้อย่างไร?

โมเดลภาษาขนาดใหญ่เรียนรู้ข้อมูลทีละเล็ก ทีละน้อย เหมือนกับการสะสมความรู้ในสมอง
ทุกครั้งที่เจอข้อมูลใหม่ โอกาสในการจดจำข้อมูลนั้นก็จะเพิ่มขึ้น
เช่น เมื่อโมเดลเห็นประโยค "แมวเป็นสัตว์เลี้ยงที่นิยม" บ่อยๆ มันจะเรียนรู้และจดจำข้อมูลนี้ได้ดีขึ้น

จากการค้นพบ โมเดลเรียนรู้จากการเจอข้อมูลซ้ำ ๆ คล้ายการเรียนรู้ของมนุษย์


การลืมของโมเดลภาษา

โมเดลภาษาลืมข้อมูลได้เหมือนมนุษย์เช่นกัน โมเดลจะลืมข้อมูลเร็วในช่วงแรก และจะลืมช้าลงเมื่อเวลาผ่านไป
เหมือนกับการที่เราอ่านหนังสือสอบ วันแรกอาจจะจำได้แม่น แต่หลังจากนั้นก็จะเริ่มลืมละ

ตัวอย่างเช่น ถ้าโมเดลเรียนรู้ว่า "ดาวอังคารมีดวงจันทร์ 2 ดวง" แต่พอไม่ได้เจอนาน โอกาสจำได้จะลดลงอย่างรวดเร็วในช่วงแรก จากนั้นค่อยๆ ลดลงช้าๆ


ปัจจัยที่มีผลต่อการเรียนรู้และการจดจำ

ปัจจัยที่มีผลต่อการเรียนรู้ของ AI มีหลายข้อครับ เช่น

โมเดลมักมีปัญหาในการเรียนรู้ข้อมูลที่ไม่ค่อยพบ เช่น ข้อมูลเฉพาะทาง ทำให้บางครั้ง AI อาจให้ข้อมูลผิดพลาดเกี่ยวกับเรื่องที่ไม่คุ้นเคยได้

उदाहरण के लिए

โมเดลจำได้ว่า "กรุงปารีสเป็นเมืองหลวงของฝรั่งเศส" เพราะข้อมูลนี้ปรากฏบ่อย
แต่มันอาจจำไม่ได้ว่า "เมืองหลวงของบูร์กินาฟาโซคืออะไร" เนื่องจากข้อมูลนี้ปรากฏน้อยกว่า


समाप्ति

การเข้าใจการเรียนรู้และการลืมของโมเดลภาษาขนาดใหญ่เป็นก้าวสำคัญในการพัฒนา AI ที่ฉลาดขึ้นและน่าเชื่อถือมากขึ้น ความรู้นี้จะช่วยให้เราออกแบบวิธีการเทรน AI ให้ดีขึ้น โดยการเลือกข้อมูลที่เหมาะสม ก็สามารถสร้างโมเดลที่เรียนรู้และจำข้อมูลได้ดียิ่งขึ้น

การพัฒนา LLMs ที่ดีขึ้นจะส่งผลให้ AI สามารถตอบสนองต่อความต้องการของผู้ใช้ได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำมากขึ้น
ในอนาคต เราอาจเห็น AI ที่เรียนรู้ได้เร็วขึ้น จดจำข้อมูลได้นานขึ้น และเข้าใจโลกรอบตัวได้ลึกซึ้งขึ้น

จนทำให้ AI สามารถช่วยเหลือมนุษย์ในหลากหลายด้านมากขึ้น เช่น การแพทย์ การศึกษาหรือการแก้ปัญหาทางสังคม